Kuduz Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?

Kuduz aşısı, hayvan ısırması sonucunda kuduz riskini ortadan kaldırmak amacıyla uygulanır. Kuduz, rhabdovirüs adı verilen bir virüs tarafından bulaşır ve bu virüsün insanlara genellikle enfekte hayvanların ısırıkları yoluyla geçtiği bilinmektedir. Kuduz olma olasılığı yüksek olan hayvanlar tarafından ısırılan kişilerin acil olarak kuduz aşısı olmaları gerekmektedir. Virüs, hayvan ısırığı yoluyla bulaşmakla birlikte, nadiren de olsa hayvan tükürüğü yoluyla açık yaralardan bulaşabilir. Kuduz riskini azaltmanın yollarından biri de hayvan ısırığı sonrası açık yaraların bol suyla ve sabunla yıkanmasıdır. Ardından immünglobulin uygulaması yapılmalı ve 28 gün içinde planlamaya uygun şekilde 5 doz kuduz aşısı yapılmalıdır. İlk doz aşının en kısa sürede yapılması çok önemlidir. Kuduz aşısının ilk dozunun yapıldığı gün, "Gün 0" olarak kabul edilir. Bundan sonra uygulanacak dozlar sırasıyla 3., 7., 14. ve 28. günlerde tekrarlanır. Kuduz aşısı ilk defa 1882 yılında Louis Pasteur tarafından bulunmuş, üretimi ise 1885 yılında Emile Roux tarafından gerçekleştirilmiştir.

Kuduz aşısı, koldan ve kas içine enjekte edilerek uygulanır. HDCV ve RABIVAC adı verilen iki farklı kuduz aşısı bulunmaktadır. Aşıların uygulanma amacı, kuduz virüsünün yok edilmesini hedefler. Çocuklarda uyluk bölgesine intramüsküler yani kas içine enjekte edilirken, erişkinlerde omuz başından yani deltoid kas bölgesine yapılır. Bu aşı intramüsküler olmasına rağmen asla kalçadan yapılmaz. Bunun nedeni, aşının kalçadan yapılması durumunda vücuda yayılım sırasında etkisini kaybetmesidir. Kuduz aşısı, ülke genelinde hemen her hastanede hastalara ücretsiz olarak uygulanabilir.

Kuduz aşısı, kişinin bir hayvan tarafından ısırılmasından sonra yapılır. Bu sayede hastalığın virüsü yok edilir. Ancak aynı kişiyi yeniden bir hayvan ısırdığında, kuduz aşısının yeniden aynı sürelerde uygulanması gerekir. Çünkü kuduz aşısının devam eden koruyucu etkisi bulunmamaktadır. Kişilerde kuduzdan koruyucu etki yapmaz, sadece ısırılma sonrası kuduz virüsünün yok edilmesini sağlar. Kuduz aşısının acilen ve en kısa zamanda yapılması gerekir. Kişiyi ısıran hayvanda kuduz virüsü varsa, hayvan en geç bir hafta içinde ölür. Hayvanda kuduz virüsü olup olmadığını anlamak için, beyin ameliyatı yapılması gerekir. Bu yüzden hayvan tarafından ısırılan kişilerin, hayvan kuduz olsa da olmasa da önlem olarak kuduz aşısı olması tavsiye edilir.

Kuduz aşısı yapıldıktan sonra ortaya çıkan yan etkiler arasında, bölgede ağrı, kızarıklık ve şişlik oluşması sayılabilir. Nadiren hastalarda kusma, karın ağrısı, kas ağrısı, baş dönmesi ve baş ağrısı gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Günümüzdeki kuduz aşılarında görülen yan etkiler, eskiye göre oldukça azalmıştır. Lokal olarak sadece enjeksiyon yapılan yerde kızarıklık, şişlik ve ağrı olabilir. İmmünglobulin uygulandıktan sonra da bölgede hafif ateş ve ağrı olabilir.

Kuduz aşısı yapılan kişilerin antidepresan ilaçlar kullanmaması gerekir. Eğer bu tür ilaçlar zorunlu olarak kullanılacaksa, doktor gözetiminde olunması gerekir. Bu kısıtlama alkol kullanımı için de geçerlidir. Kişilerin kuduz aşısı olduktan sonra alkollü içecek kullanmaması gerekir.