Kuduz, zamanında önlem alınmazsa tedavisi mümkün olmayan ve akut beyin iltihabına yol açarak ölümcül sonuçlara neden olan bir hastalıktır. Bu hastalık, çakal, tilki, kokarca gibi vahşi hayvanlardan geçebileceği gibi, kedi, köpek ve inek gibi evcil hayvanlardan da bulaşabilir. Düşünülenin aksine, fare gibi kemirgen hayvanlar kuduz taşıyıcısı değildir.

Kuduz virüsünü taşıyan bir hayvanın ısırması ile hastalığın insanda ortaya çıkması arasında geçen süreye kuluçka süresi denir. Bu süre insanda genellikle 2 ile 8 hafta arasında değişir. Isırılan bir insan, eğer yara beyine yakın bir yerdeyse hemen, değilse de en fazla 72 saat içinde tedavi olmak zorundadır. Şüpheli bir hayvan tarafından ısırılan kişinin yarası, mutlaka sabunlu veya deterjanlı suyla anında yıkanmalıdır. Bu basit işlem, riski önemli ölçüde azaltabilir (%90 oranında). Isıran hayvan mümkünse karantinaya alınmalı ve 10 gün boyunca gözlemlenmelidir. Eğer 10 gün içinde ölürse, kuduz hastalığı kesinleşir ve olay yeri karantina bölgesi ilan edilmelidir.

Köpek kuduz aşısı, kuduz virüsüne karşı bağışıklık kazandırmayı amaçlayan bir aşılama yöntemidir. Aşı, koldan kasa enjeksiyon şeklinde uygulanır ve belirli bir takvime göre yapılır:

Aşılar düzenli yapıldığı takdirde, başarı şansı %100'dür. Ülkemizde iki çeşit aşı kullanılmaktadır: HDCV ve VERO. Bu aşılar birbirlerinin alternatifi olarak kullanılabilir ve zorunluluk hallinde birinden diğerine geçiş yapılabilir.

Kuduzun ölümcül tehlikesi nedeniyle aşılama büyük önem taşır. Aşılama yapılmazsa, klinik belirtiler başladıktan sonra (sudan ve aydınlıktan korkma, salya gelmesi, sara nöbetleri vs.) kurtulma şansı neredeyse imkânsızdır. Bugüne kadar sadece 6 vaka bu aşamadan sonra kurtulabilmiştir.

Isırılma sonrasında uygulanacak ilk yardım ve tedavi yöntemlerine ek olarak, kuduz aşısı ile ilgili bazı önemli hususlar şunlardır:

Sonuç olarak, kuduz aşısı hem hayvanlar hem de insanlar için hayati önem taşır. Erken teşhis ve düzenli aşılama, kuduzun ölümcül etkilerini önlemenin en etkili yollarıdır.